Czym jest zapalenie zatok?

Jakie problemy zdrowotne mogą powodować zatoki? Przede wszystkim najpopularniejszą dolegiliwością, szczególnie w okresie jesienno-zimowym jest zapalenie zatok. Występuje ostre, podostre oraz przewlekłe zapalenie zatok. W pierwszym przypadku dolegliwości są incydentalne i trwają nie dłużej niż trzy tygodnie. W drugim – czas trwania choroby mieści się w granicach od trzech tygodni do trzech miesięcy. W trzecim natomiast objawy występują co najmniej przez sześć tygodni lub powtarzają się około czterech razy w roku (minimum dziesięć dni).

Zapalenie zatok a uprawianie sportu

Choroby zatok nie wykluczają uprawiania aktywności fizycznej. Dotyczy to zarówno treningów na siłowni, jak i na zewnątrz. W niektórych sportach natomiast chore zatoki mogą zdecydowanie utrudniać treningi. Problemy z zatokami mogą utrudniać oddychanie. Chociaż osoby aktywnie fizycznie mogą "rozbiegać" zatoki. Działa tutaj naturalny odruch organizmu, że w momencie aktywności fizycznej następuje rozgrzanie jamy nosowej i zatok które poprawiają swoją drożnośc. Dlatego w momencie kiedy np. biegamy raczej nie leci z nosa i się nie smarka :)

Czytaj więcej: Oddychanie podczas biegania

Sporty których należy unikać przy problemach z nosem i zatokami

Osobom cierpiącym na chore zatoki nie poleca się pływania, nurkowania czy sportów, w których jest duże ryzyko urazów głowy (np. sztuk walki). W przypadku gorączki czy osłabienia organizmu warto również zmniejszyć intensywność ćwiczeń.

Czytaj więcej: Aktywność fizyczna podczas chorób układu oddechowego

Objawy zapalenia zatok:

- po przebudzeniu odczuwa się obecność wydzieliny w nosie;

- wydzielina spływa po tylnej ścianie gardła;

- „zatkany” niedrożny nos;

- ból głowy;

- ból w okolicy zatok;

- zmniejszenie drożności nosa;

- obrzęki nosa, powiek;

- odkasływanie wydzieliny;

- upośledzenie węchu.

Występowanie tylko pierwszych dwóch objawów może świadczyć o przewlekłym zapaleniu zatok.

Co robić w przypadku podejrzenia u sportowca zapalenia zatok?

Zauważenie u siebie powyższych objawów powinno skłonić sportowca do poddania się testom alergicznym. Przewlekłe zapalenia zatok są najczęściej motywowane alergią (szczególnie na roztocza kurzu). Zdarza się, że sportowcy leczą zapalenie zatok antybiotykami. Wynika to z faktu, że często lekarze rozpoznają te dolegliwości jako zakażenie bakteryjne. Nie jest to najlepsze rozwiązanie – dużo korzystniej działają sterydy donosowe. Przede wszystkim ze względu na wyjątkowo ograniczone działania niepożądane. W przypadku wątpliwości co do powodów pojawienia się wydzieliny w nosie można wykonać posiew (wystarczy zebrać ją do pojemnika i oddać do badania w laboratorium).

Domowe sposoby szybkie na oczyszczenie i odetkanie zatok

- olejek eukaliptusowy lub tymiankowy (rozrzedzają wydzielinę, zabijają bakterie, udrażniają drogi oddechowe). Wkrop kilka kropli olejku na wacik, przystaw do jednego otworu nosa (drugi powinien być czymś zatkany) i wdychaj opary. Wykonaj czynność na drugi otwór nosowy.

- przemywaj zatoki roztworem soli (hypertonicznym lub fizjologicznym – roztwory nawet 10 %). Zamiast kupowania drogiej soli morskiej izotonicznej, warto samemu wykonać roztwór fizjologiczny (płaska łyżeczka soli na pół szklanki przegotowanej wody) lub hypertoniczny (łyżka soli na pół szklanki wody). Do przemywania zatok można użyć ampułek z solą fizjologiczną, dostępnych w aptekach (koszt pięciu ampułek: około 1,50 zł). Wykorzystane ampułki warto zachować i później napełniać domowym roztworem fizjologicznym lub hypertonicznym (ten drugi upłynnia wydzielinę, dlatego będzie jej znacznie więcej po zakropieniu). W celu przemycia zatok należy wkropić sól fizjologiczną do obu otworów nosowych, odczekać chwilę i wydmuchać nos (naprzemiennie: najpierw jeden otwór, później drugi). Warto powtórzyć tę czynność. Nieprawidłowe wydmuchiwanie nosa (czyli z obu otworów jednocześnie) sprzyja infekcjom, szczególnie zapaleniu ucha środkowego. Warto także nie stosować zbyt długo roztworu hypertonicznego – mimo że lepiej oczyszcza zatoki, stwarza ryzyko wysuszenia oraz podrażnienia (w przypadku większych stężeń roztworu).

- naturalne antyseptyki do płukania zatok, czyli woda utleniona, rywanol (nie powoduje podrażnienia błon śluzowych, ma silne działanie bakteriobójcze) lub nadmanganian potasu (nie pieni się, nie wywołuje łaskotania i podrażnień). Woda utleniona – łyżeczka na pół szklanki izotonicznego roztworu soli. Nadmanganian potasu (dostępny w aptece) – różowy roztwór. Rywanol – łyżeczka na pół szklanki przegotowanej wody. Co więcej, rywanol, nadmanganian potasu oraz fiolet gencjanowy mogą być stosowane do płukania jamy ustnej i gardła (w trakcie anginy czy ropnych stanów zapalnych). Odradza się długotrwałe przemywanie zatok nadmanganianem potasu lub roztworem wody utlenionej. Może ono prowadzić do nadmiernego wysuszenia błony śluzowej, a w efekcie suchego nieżytu błony śluzowej nosa. Objawia się on strupami, wysuszeniem śluzówki oraz krwawieniem z nosa.

- nawilżanie jamy nosowej po zabiegach oczyszczania. Do tego celu może posłużyć m.in. oliwka dla dzieci, maść zawierająca kwasy omega-3 czy linolinę. By uniknąć zarażenia należy przed nawilżaniem umyć dokładnie ręce i założyć lateksowe rękawiczki. Szczególnie jest to ważne w przypadku używania wody utlenionej, nadmanganianu potasu czy roztworów hypertonicznych (mogą wysuszać błonę śluzową nosa).